Ulepszone rybackie narzędzia pułapkowe

Ulepszone narzędzia pułapkowe. Unowocześnienie żaka i mieroży spowodowało klasyfikację ich jako odrębne narzędzia pułapkowe. Składa się ono z żakowej klatki łownej, z mierożowej przystawki (przedsionka) oraz ścianki kierunkowej - jako osobnych elementów składowych unowocześnionego narzędzia pułapkowego. W razie potrzeby z elementów tych można bez trudu zestawić:
1) pojedynczy żak ściankowy - przez dołączenie ścianki do klatki łownej;
2) żak podwójny - przez zestawienie dwu pojedynczych żaków ściankowych;
3) pojedynczą mierożę ściankową - przez dołączenie przystawki mierożowej do żaka pojedynczego;
4) mierożę podwójną - przez zestawienie dwu pojedynczych mieroży ściankowych;
5) zestawy kozakowe - przez uzupełnienie klatek łownych skrzydłami i ściankami.

Pozwala to na lepsze wykorzystanie omawianych narzędzi połowu, z których nie wszystkie są stosowane jednoczenie, a niektóre z nich tylko w krótkich okresach.

W narzędziach zestawianych z tych elementów położenie klatki łownej w stosunku do dna jeziora można zmieniać, różnicując jedynie w pewnych wypadkach napięcie struży dla zmiany kształtu wylotu gardła. Uzyskuje się przez to równomierne użycie tkaniny sieciowej, która zawsze ulegała szybszemu zniszczeniu w części spodniej, stale mającej styczność z dnem.

Przystawka mierożowa osadzana jest na półkolistym pałąku i obłąku co umożliwia łatwe połączenie jej z pierwszym obłąkiem klatki łownej. Półkolistość pałąka przystawki znacznie zwiększa długość styku jej cięciwy z dnem, stanowiąc tym samym jeden z czynników zwiększających łowność. Ścianka kierunkowa ma na jednym końcu wysokość równą średnicy pierwszego obłąka klatki łownej, a następnie wysokość jej została stopniowo zwiększona, aby na długości przystawki mierożowej osiągnąć wymiar równy wielkości jej pałąka. Taka konstrukcja ścianki czyni ją uniwersalną, pozwalając zastosować zarówno do zestawionego żaka, jak i mieroży.

Należy sądzić, że wszystkie wymiary i warianty dotychczas stosowanych narzędzi pułapkowych o zakrytej komorze można będzie ograniczyć do trzech typów, różniących się przede wszystkim wymiarami oczek i tkaniny. Projektuje się:
1) typ gęstooki (6 - 8 mm);
2) typ średniooki (18 - 20 mm);
3) typ rzadkooki (40 mm).

Specjalny krój poszczególnych elementów oraz właściwie obliczona obwodnica obłąków zapewniają ekonomiczne zużycie tkaniny sieciowej, właściwe ukształtowanie gardeł i pozyskanie w całym narzędziu oczek w kształcie kwadratów. Zapewnia to narzędziom wymaganą jasność.

Obstawa. Jest to narzędzie w postaci długiej, wysokiej ścianki sieciowej, osadzonej na sznurach, dobrze ospławionej i silnie ugrzęźlonej, z wmontowanymi w nią dwiema lub trzema zakrytymi klatkami łownymi, niższymi niż wysokość ścianki. Obstawę stosuje się na jeziorach przeważnie do połowu stad leszczy (oraz sandaczy) zgromadzonych wśród szuwarów strefy przybrzeżnej. Dlatego tez znana jest również pod nazwą obstawy leszczowej.

Obstawę stosuje się zazwyczaj w październiku, listopadzie lub grudniu, podczas przeławiania i po przełowieniu jeziora dużą przywłoką. W okresie tym poławia się w nią przede wszystkim leszcze i sandacze, które uciekają z toni i szukają schronienia wśród roślinności strefy brzegowej. Obstawa taka daje częstokroć lepsze wyniki niż połów przywłoką i stanowi jego uzupełnienie. Dlatego też podczas jesiennych połowów powinna być ona bezwzględnie stosowana obok przywłoki. Również wczesną wiosną podczas słonecznej pogody - leszcze i wzdręgi licznie wchodzą w porośnięte partie brzegowe. Umiejętne zastosowanie w tym czasie obstaw może dać dobre wyniki.

W niektórych specyficznych warunkach i w wypadkach uzasadnionych względami hodowlano-gospodarczymi narzędzie to może być użyte również dla obstawiania tarlisk leszczy i połowu ryb schodzących po tarle.

Przestawa paciorkowa. Przestawy paciorkowe ustawia się w strefie przybrzeżnej prostopadle do linii brzegowej. Mogą być one stawiane również w rzekach i kanałach o niezbyt silnym prądzie. Szczególnie dobre wyniki dają przy połowie węgorzy.

W odróżnieniu od żaków i mieroży przestawa paciorkowa składa się z szeregu pułapek połączonych ściankami. Pułapka zmontowana jest w kształcie 2 klatek łownych, pozbawionych kutli i połączonych ze sobą matniami. Każda z klatek ma dwa gardła i 4 obłąki. W miejscu połączenia obu klatek łownych znajduje się obłąk środkowy, do którego przymocowane są struże drugich gardeł. Każda więc pułapka ma dwa przeciwległe otwory wejściowe, 4 gardła i 1 ogólną matnię. Cała pułapka oparta jest na 9 obłąkach. U dołu wspólnej komory przewiduje się zamykany otwór, służący do wyjmowania złowionych ryb. Ścianka przestawy z obu stron zakończona jest klatką łowną (żakową lub mierożową). Ilość pułapek, które łączy się z 5-metrowymi ściankami z uwagi na łatwość stawiania i szerokość stref żerowania ryb, powinna wynosić od 3 do 7 sztuk.

Zmontowana i naciągnięta pułapka przestawy ma kształt złączonych wierzchołkami, ściętych w połowie stożków. Ponieważ po ustawieniu pułapki na spodzie jej, powstaje wklęśnięcie - w celu uniemożliwienia przejścia tam ryb, przyszywa się do środkowej dolnej linki pułapki - fartuch w kształcie trójkąta. Do dolnej linki fartucha przymocowuje się ciężarki.

Poszczególne pułapki łączy się ściankami, wszywając je w pierwsze gardła, podobnie jak w żakach. W celu umocnienia pułapek dolne i górne sznury ścianek przymocowuje się do wszystkich obręczy. Innowacją jest zakończenie górnej krawędzi ścianki daszkiem uformowanym z pasa tkaniny sieciowej, długości równej długości ścianki, a szerokości 12 - 14 oczek.

Żak skrzynkowy. Jest to narzędzie pułapkowe złożone z:
1) zaopatrzonej w klinowe gardło odkrytej klatki łownej w kształcie otwartej skrzyni dużych rozmiarów;
2) zakrytej dwugardłowej klatki łownej uzupełnionej bezszkieletowym przedsionkiem;
3) skrzydeł przymocowanych do odkrytej klatki łownej i formujących przed nią okólnik;
4) dwu długich ścianek wyprowadzonych z okólnika na boki i przegradzających w ten sposób szlak wędrówek ryb.

Żak skrzynkowy stosuje się na większych jeziorach z partiami zróżnicowanych głębokości. W wypadkach odpowiedniego ukształtowania jeziora skrzydłami żaka oddziela się dwie partie: płytszą i głębszą. Najlepsze wyniki daje żak skrzynkowy na wiosnę. Łowią się wtedy ryby wędrujące na partię płytszą, żerowiskową, oraz na jesieni, kiedy ryby zaczynają schodzić z niej do partii głębszej.