Serwis siecirybackie.pl używa ciasteczek (cookies) aby funkcjonalności sklepu mogły działać lepiej.

Wydajność ryb z jeziora

STREFY JEZIORA

Znając różne czynniki środowiska, miejsca występowania rozmaitych roślin i zwierząt można podzielić jezioro na kilka stref.

Strefa przybrzeżna

Partie płytsze, przybrzeżne, do głębokości 3-5 m, a więc do głębokości przenikania promieni słonecznych nazywane są strefą przybrzeżną. Jest to najbogatsza część jeziora. Żyje tu najwięcej zwierząt stanowiących pokarm ryb. Tu też przebywa większość gatunków ryb jeziorowych, tu znajdują się ich tarliska i żerowiska młodzieży, gdyż na ogół panują tu warunki sprzyjające ich życiu. Od rozległości tej strefy i jej bogactwa zależy w dużej mierze wartość rybacka zbiornika.

Strefa głębinowa

Całe dno jeziora i przyległa do niego warstwa wody, począwszy od głębokości 3-5 m, a więc poniżej warstwy, do której docierają promienie słoneczne - to strefa głębinowa. Dno w tej strefie jest na ogół pokryte mułem, w którym żyje wiele drobnych zwierząt. W strefie tej przebywają i żerują niektóre gatunki ryb, np. leszcze, krapie, jazgarze i sieje.

W głębszych miejscach strefy dennej w okresie lata są rejony o wodzie zupełnie pozbawionej tlenu. Występuje tam natomiast często trujący gaz rozpuszczony w wodzie - siarkowodór. Te tereny dna, które okresowo pozbawione są tlenu, nie biorą w tym czasie udziału w produkowaniu ryb, gdyż nie mogą one tam przebywać i żerować.

Strefa pełnej wody

Masa wód leżących nad strefą głębinową, prześwietlona promieniami słonecznymi do głębokości 3-5 m, tworzy tak zwaną strefę pełnej wody (ploso). W Strefie żyją olbrzymie ilości drobnych roślinek i zwierzątek pływających w odzie oraz niektóre gatunki ryb, jak sielawa, stynka, ukleja i sandacz. W większości jezior w strefie tej jest stosunkowo mało ryb. Na ogół celowe jest dążenie do zwiększania ich ilości i wprowadzania nowych gatunków ryb.

W każdym jeziorze dla ustalenia warunków użytkowania rybackiego rozpatruje się zawsze wszystkie strefy razem, są one bowiem ściśle ze sobą powiązane. I tak np. tarliska tych gatunków ryb, które w wieku dojrzałym przebywają w głębszych partiach jeziora, znajdują się na ogół w strefie przybrzeżnej. Tam też są tarliska ryb strefy pełnej wody.

WYDAJNOŚĆ RYB Z JEZIORA

Rybak gospodarujący w jeziorze dąży do uzyskania z niego jak największej ilości ryb, które stanowią zasadniczą produkcję tych wód. Podobnie jak w rolnictwie oblicza się plony uzyskane z każdego hektara pola uprawnego, tak w rybactwie liczy się ilość ryb wyłowione w ciągu roku z 1ha powierzchni jeziora. Ilość tę nazywa się wydajnością ryb z jeziora. Wydajność ta, a więc ilość ryb wyławiana corocznie z 1 ha, nie jest prawie nigdy równa rzeczywistej, naturalnej wydajności jeziora.

Ustalenie ilości ryb, jakie bez szkody dla jeziora można by wyławiać w ciągu roku z 1 ha, jest bardzo trudne. Wymaga to dokładnego poznania jeziora za pomocą badań naukowych, dokładniej znajomości dotychczasowej gospodarki rybackiej oraz wielu jeszcze innych badań i dociekań.

W praktyce ta sprawa nie jest jeszcze w pełni rozwiązana. Właściwie dopiero rozpoczyna się na szerszą skalę pracę nad pełnym zagospodarowaniem jezior. Znając jednak dobrze warunki środowiskowe jeziora i orientując się w składzie gatunkowym wyławianych ryb można w przybliżeniu określić, czy da się zwiększyć wydajność ryb i jakimi sposobami należy do tego dążyć.

Wydajność jeziora zależy bowiem też od wielu czynności wykonywanych przez człowieka. Poważny wpływ na wysokość wydajności ma nasilenie połowów oraz stosowanie metody i narzędzia. Jeżeli np. w jeziorze nie stosuje się w dostatecznym stopniu narzędzi biernych, umiejętne wprowadzenie ich i używanie może podnieść wydajność. Podobnie - jeśli np. jezioro ma bezpośrednie połączenie z systemem rzecznym i nie prowadzi się połowów węgorzy wędrujących do morza - przez zastosowanie węgorni czy żaków węgorzowych można podwyższać wydajność, pozyskując ryby tego cennego gatunku.

Inaczej będzie, jeżeli stosuje się np. połowy niewodami sielaw i leszczy na tarle lub gdy przeciąga się zimą niewód po toniach stanowiących tarliska sielaw. Takie działanie w krótkim czasie, nawet już po upływie roku, może wpłynąć na obniżenie wydajności jeziora, czasem nawet bardzo znacznie. Również masowe połowy niewodem zimowym nie wyrośniętych leszczy mogą wybitnie niekorzystnie wpłynąć na występowanie tego gatunku w latach następnych.

Poza wpływem eksploatacji rybackiej człowiek ma jeszcze inne możliwości oddziaływania na wydajność jeziora. W wielu przypadkach różne zabiegi gospodarcze mogą korzystnie, a czasem odwrotnie - wprost katastrofalnie - wpływać na wydajność. Jeżeli np. przeprowadza się prace melioracyjne, które chociaż nieznacznie obniżą poziom wód w jeziorze, może to spowodować zniszczenie najlepszych tarlisk i miejsc żerowiskowych w strefie przybrzeżnej. Czasami cała strefa przybrzeżna zanika i takie „okaleczone” jezioro ma na długie lata bardzo obniżoną wydajność. W innym przypadku wskutek braku dobrych tarlisk naturalnych dla jakiegoś gatunku ryb użytkowych - celowe może być zastosowanie sztucznych tarlisk (np. pływających), zarybianie, itp. Aby te wszystkie czynności mogły odnieść korzystny skutek, muszą być poparte dobrą znajomością jeziora i jego warunków.

Wydajność obliczana jest w zasadzie w stosunku do całej powierzchni jeziora. W rzeczywistości jednak każda ze stref ma inną wydajność. I tak najwyższa wydajność charakteryzuje żyzną strefę przybrzeżną. Strefa denna może mieć duży wpływ na wydajność całego jeziora, jeżeli panują w niej dobre warunki dla życia ryb.

VIDEO